W dniu 12 grudnia Mec. Dominika Rogoń przeprowadziła szkolenie wewnętrzne dla Banku komercyjnego z zakresu aktualnych problemów związanych z umowami o kredyt konsumencki oraz zmian, jakie w procedurach i produktach kredytowych wymusi implementacja dyrektywy CCD2.
W dniu 22 listopada Mec. Dominika Rogoń przeprowadziła szkolenie wewnętrzne dla Banku komercyjnego z zakresu kart płatniczych. Najwięcej kontrowersji wzbudziły – zgodnie z przewidywaniami – kwestie dotyczące transakcji nieautoryzowanych.
Dziś, we współpracy z Krajowym Związkiem Banków Spółdzielczych, Mec. Dominika Rogoń przeprowadziła szkolenie: “Sankcja kredytu darmowego – z perspektywy banku spółdzielczego“. Omówione zostały zarzuty podnoszone w pozwach przeciwko kredytodawcom, a także perspektywy stosowania SKD w świetle kolejnych, coraz ciekawszych i bardziej szczegółowych pytań prejudycjalnych polskich sądów do TSUE.
Dzisiaj odbyło się spotkanie, na którym Mec. Dominika Rogoń omówiła najistotniejsze kwestie wynikające z dwóch nowych regulacji unijnych: dyrektywy CCD2 i dyrektywy 2023/2673, w tym aspekty transformacji cyfrowej uwzględnione w tych aktach oraz relacje między nimi – w odniesieniu do umów o kredyt konsumencki zawieranych na odległość.
W dniach 22-23 maja br. dr Dominika Rogoń przeprowadziła szkolenia dla pracowników Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego z zakresu analizy umowy o kredyt konsumencki zawieranej przez instytucje pożyczkowe.
W tym tygodniu Mec. Dominika Rogoń udzieliła 450-tej odpowiedzi na pytania problemowe Użytkowników serwisu Lex Banki Wydawnictwa Wolters Kluwer. Kwestie poruszane w zapytaniach obejmują szeroki zakres działalności banków, w szczególności umowy kredytowe, rachunki bankowe i usługi płatnicze, dostęp do tajemnicy bankowej, wymiana informacji, stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego.
Serwis Lex Banki wydawnictwa Wolters Kluwer zawiera już 400 odpowiedzi Mec. Dominiki Rogoń na pytania Użytkowników. Jak wynika z treści zapytań, w ostatnim czasie praktyka bankowa borykała się głównie z problemami wynikającymi z nowelizacji art. 111c Prawa bankowego (obowiązek informowania gminy o rachunku uśpionym) oraz z wchodzącego w życie 7 stycznia 2024 r. rozszerzenia stosowania ustawy o kredycie konsumenckim do umów o kredyt zawieranych z rolnikami.
CCD2 wchodzi w życie 19 listopada 2023 r., oficjalnie jako: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2225 z dnia 18 października 2023 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę 2008/48/WE. Poniżej wskazuję na kilka kwestii, które mogą się okazać kluczowe z perspektywy polskiego rynku consumer finance.
Nowa regulacja obejmie także niektóre umowy wyłączone spod reżimu dyrektywy 2008/48, w szczególności kredyty nieoprocentowane i wolne od innych opłat (ewentualnie z kosztami związanymi z opóźnieniem w spłacie). Dla takich kredytów przewidziano opcję krajową wprowadzenia „light regime” w zakresie obowiązków informacyjnych.
BNPL podlegający nowej dyrektywie jest rozumiany jako płatność odroczona, gdzie dostawcą finansowania jest podmiot inny niż sprzedawca rzeczy lub usługi, a finansowanie jest udzielane bez odsetek i innych opłat. Jeżeli obecnie dostawca oferuje BNPL na podstawie odrębnej dokumentacji, nie spełniającej wymogów ustawy o kredycie konsumenckim, to po wejściu w życie przepisów implementujących CCD2 będzie musiał włączyć BNPL w reżim kredytu konsumenckiego. Jednocześnie, przewidziano wyłączenia dla płatności odroczonych:
Dyrektywa wpłynie na treść reklam kredytów – konieczne będzie zamieszczanie w każdej reklamie kredytu ostrzeżenia: „Uwaga! Zaciąganie pożyczek kosztuje!” lub „równoważnego sformułowania”.
Zakazane będą reklamy:
Ponadto, państwa członkowskie mogą zakazać innych reklam „ryzykownych” dla konsumentów, np. podkreślających łatwość lub szybkość uzyskania kredytu. Jeżeli polski ustawodawca skorzysta z tej opcji, może to istotnie ograniczyć przekaz marketingowy dużej liczby kredytodawców oferujących kredyty czy pożyczki online.
Jednym z deklarowanych celów nowego aktu była konieczność dostosowania regulacji do innowacji fintechowych, w szczególności do udzielania kredytów w kanałach zdalnych. Ogólna ilość informacji do przekazania konsumentowi w procesie kredytowania nie została jednak zauważalnie ograniczona. Ostatecznie pozostał jeden formularz (SECCI), w którym wydzielono część I, część II i informacje dodatkowe. Kluczowe informacje z części I (i w miarę możliwości także z części II) powinny się znaleźć na jednej – pierwszej – stronie arkusza, aby były łatwo dostrzegalne nawet na ekranie komórki. Wśród obowiązkowych informacji pojawia się numer telefonu kredytodawcy. Jeżeli formularz jest przekazywany na mniej niż 1 dzień przed zawarciem umowy, trzeba będzie konsumentowi w ciągu tygodnia dosłać przypominajkę o prawie do odstąpienia.
Dopuszcza się stosowanie „kliknięcia, przewijania lub przesuwania” przy podawaniu danych w reprezentatywnych przykładach w reklamach. W pozostałym zakresie dyrektywa zawiera szereg „dobrych rad” dla kredytodawców, aby informacje były przez nich przedstawiane w sposób „dostosowany do ograniczeń technicznych określonych nośników, takich jak ekrany telefonów komórkowych”, „w odpowiedni sposób na różnych kanałach komunikacyjnych”. Nie ulega zmianie regulacja formy umowy – ma być „sporządzana na papierze lub innym trwałym nośniku”, z obowiązkiem przekazania „egzemplarza” każdej stronie.
Dyrektywa wprowadza zakaz niezamówionego udzielania kredytów – rozumianego także jako jednostronne podwyższanie limitu kredytu przez kredytodawcę.
Zasady redukcji kosztów kredytu w razie spłaty przed terminem odwołują się wprost do wyroku TSUE w sprawie Lexitor. Obniżka obejmuje koszty nałożone przez kredytodawcę, choć przesłanki wyłączenia kosztów ponoszonych przez konsumenta na rzecz osób trzecich są przedstawione dość niejasno.
Zwraca uwagę procedura zmiany umowy, wymagająca opisu proponowanych zmian i ewentualnej potrzeby zgody konsumenta, harmonogramu wdrożenia, jak również informacji, gdzie konsument może się poskarżyć na zmiany.
Dyrektywa nakazuje wprowadzić w prawie krajowym „środki skutecznie zapobiegające nadużyciom i zapewniające, by konsumenci nie mogli być obciążani nadmiernie wysokimi stopami oprocentowania kredytu, rzeczywistymi rocznymi stopami oprocentowania ani całkowitymi kosztami kredytu ponoszonymi przez konsumenta, takie jak górne pułapy”. Brzmienie przepisu o limitach kosztów ulegało zmianom w toku prac, a tłumaczenie finalnej wersji polskiej zdaje się sugerować, że capy muszą być nałożone na wszystkie wymienione parametry. Motyw 73 dyrektywy wyraża jednak nieco inną intencję jej twórców.
W wielu pozostałych kwestiach w CCD2 następuje ujednolicenie z rozwiązaniami dyrektywy 2014/17/EU w sprawie kredytów hipotecznych.
Implementacja CCD2 powinna nastąpić do dnia 20 listopada 2025 r., a stosowanie przepisów krajowych od dnia 20 listopada 2026 r.
Ostateczna ocena skali zmian, jakie czekają branżę consumer finance, będzie możliwa dopiero po stwierdzeniu, z ilu opcji krajowych (spośród dostępnych ponad 20!) i w jaki sposób skorzysta polski ustawodawca.
Dzisiaj Mec. Dominika Rogoń udzieliła 350-tej odpowiedzi na zapytania praktyczne Użytkowników serwisu Lex Banki wydawnictwa WoltersKluwer. Zapytanie nr 350 dotyczyło zgody małżonka na poręczenie w sytuacji wydłużenia okresu kredytowania. Dotychczasowe zapytania skupiają się głównie na problemach kredytu konsumenckiego, kredytu bankowego, tajemnicy bankowej, rachunków uśpionych, usług płatniczych czy zagadnień z zakresu AML.
W serwisie Lex Banki wydawnictwa Wolters Kluwer można znaleźć już 300 odpowiedzi mec. Dominiki Rogoń na pytania praktyczne Użytkowników. Poruszane problemy obejmują w szczególności: zawieranie i wykonywanie umów kredytu, regulacje różnych rodzajów rachunków bankowych, procedury zmiany umowy lub kosztów, zobowiązania banków do udzielania informacji innym podmiotom. Zapytanie nr 300 dotyczyło zasad obliczania RRSO w umowie o kredyt konsumencki.
16/12/2024 